محمد سعید جعفرپور
زمین نمودن ثانویه ترانس ولتاژ از نظر استاندارد (IEEE 57.13.3) به دلایل ایمنی و حفظ سلامت افراد درگیر با مدارات مربوطه حین عملیات تست، تعمیر و نگهداری ضرورت دارد. با اینحال چنانچه ترانسهای مزبور نقش ایزولاسیون مدار اولیه و ثانویه را ایفا کنند، زمین نمودن ثانویه سبب تضعیف خاصیت فیلتریک مد مشترک (COMMON MODE) می شود که اتخاذ تدابیر مناسب را طلب می کند.
یکی از کارکردهای مهم ترانسهای ایزوله، جدایی غیر مغناطیسی مدارات اولیه و ثانویه در شرایط کاربرد ترانسفورماتور برای تغذیه مدارات الکترونیک قدرت حاوی هارمونیک است که در مبدلهای فرکانس و ولتاژ (نظیر دستگاهای VFD و منابع تغذیه یکسوساز و UPS) مرسوم هستند. کوپلاژ خازنی سیم پیچی و اتصالات در اولیه با زمین از یک سو و کوپلینگ خازنی اولیه و ثانویه سیم پیچی ترانسفورماتور سبب شکل گیری تداخلات فرکانس بالا بین اولیه و ثانویه می شود. ازاینرو زمین نمودن ثانویه ترانس باعث تسهیل در شکل گیری این مدارات تداخلی می شود. بنابراین آنجا که ترانس مزبور با کارکرد ایزولاسیون هارمونیکی ولتاژ بین اولیه و ثانویه استفاده می شود و همزمان به دلایل ایمنی فرد ناچار به استفاده از زمین ثانویه ترانس هستیم، اتخاذ تمهیدات اضافی برای کاهش این تداخلات ضروری است.
یکی از روشهای کاهش تداخلات مد مشترک دو سر ترانس استفاده از شیلد فلزی الکترواستاتیک بین اولیه و ثانویه است که عملا سبب کاهش اثرات کوپلینگ اولیه و ثانویه می شود. شیلد مذکور می تواند سبب افزایش تلفات ترانس شود که می باید در طراحی حرارتی آن منظور شود.
