[حميد]

1- چرا لباسهاي ضخيم تر ما را بهتر در مقابل سرما محافظت مي نمايند؟

2- چرا حيواناتي كه از كركهاي بلند تري برخوردارند بهتر در مقابل سرما محافظت مي شوند؟

3- چرا پرده هاي ضخيم تر باعث اتلاف حرارت كمتر در ساختمانها مي شود؟

4- چرا كوه نوردان حرفه اي بيش از ضخامت لباسهايشان به جنس آنها اهميت مي دهند و لباسهاي پشمي يا كت پر را به انواع پنبه اي ترجيح مي دهند؟

5- افراد به هنگام بدرقه ميهمانان زمستاني وقتي با لباس كم تا درب خروجي آنها را همراهي مي كنند، ناخود آْگاه رفتار جالبي از خود نشان مي دهند. به اين ترتيب كه تا جايي كه برايشان ممكن است خود را جمع و فشرده مي كنند. فكر مي كنيد اين رفتار چگونه باعث حفاظت بيشتر در مقابل سرما مي شود؟

Topic

[حميد]

انتقال حرارت از طريق هوا شامل دو مكانيزم رسانش و همرفت يا جابجايي است. چنانكه مي دانيد، ضريب رسانايي هواي ساكن بسيار اندك است. در واقع هواي ساكن يك عايق خوب حرارتي محسوب مي شود. با اين حال ما در زمستان به واسطه همين هوا، گرماي بخاري را دريافت مي نمائيم. در اين حالت جاذبه زمين به كمك ما مي آيد و با جابجايي توده هواي گرم كه سبكتر است زمينه شكل گيري شكل دوم انتقال حرارت يا همرفت را مهيا مي نمايد. به نظر بنده پاسخ سؤالات مطرح شده به همين دو ويژگي هوا بر مي گردد. 1-لباس ضخيمتر حجم بيشتري از هواي ساكن در اطراف پوست تشكيل مي دهد واين هواي ساكن به عنوان يك عايق حرارتي مانع انتقال حرارت از سطح پوست به اطراف مي شود. 2-كرك و موي بلند تر در حيوانات نيز لايه ضخيمتري از هواي ساكن در اطراف پوست حيوان ايجاد مي نمايد. 3-در كنار پنجره ساختمان، پرده هاي ضخيم بهتر از پرده هاي نازك مانع جابجايي هوا و شكل گيري جريانهاي همرفت گرمايي در اتاق مي شوند. 4-لباس كوهنوردان به هنگام فعاليت شديد، آب ناشي از تعريق بدن را جذب مي نمايد. الياف پنبه اي پس از جذب رطوبت به يكديگر مي چسبند و محتواي هواي موجود در ميان الياف به حداقل ممكن مي رسد و لباس از محتواي هواي ساكن خود تهي مي شود. اما در لباسهاي پشمي ، الياف با وجود جذب رطوبت فشرده نشده و محتواي هواي ساكن خود را حفظ مي نمايند. 5-رفتار انسانها در برابر سرما وقتي از لباس مناسب برخوردار نيستند، شبيه رفتار پرندگان به هنگام خواب در قبال سرماي شديد است. پرندگان به هنگام خواب از فعاليت ارگانيك كمتري برخوردارند و مي بايد محتواي حرارتي بدن خود را حفظ نمايند. آنها پرها را اصطلاحاً پف مي نمايند و به اين ترتيب حجم بيشتري از هواي ساكن را اطراف پوست تشكيل مي دهند. انسانها نيز كه قادر به پف كردن لباس نيستند به نحو معكوس بدن را جمع و فشرده مي كنند تا يك لايه محافظ از هواي ساكن مانع انتقال حرارت از پوست بدن به محيط اطراف شود.

[حميد]

يكي از دوستان كه متن اين پرسش و پاسخ را ديده بود به نكته جالبي اشاره كرد. انسانها حتي وقتي فاقد لباس نيز هستند در مقابله با سرما بدن خود را فشرده مي كنند، به هنگام خروج افراد از استخر معمولاً شاهد اين رفتار غير ارادي هستيم. كاملاً صحيح است، در بدن انسان هيپوتالاموس كه وظيفه كنترل اعمال حياتي و غير ارادي بدن را بعهده دارد سبب میگردد خون از پوست به سمت ارگانهای مرکزی بدن هدایت گردد، تا تبادل گرما با هواي اطراف به حداقل برسد. عروق خونی پوست تنگ و منقبض شده و به همراه آن عضلات مرتبط با پوست نيز منقبض مي شوند. انقباض عضلات سبب سيخ شدن موهاي سطح بدن مي شود. مكانيزم اخير يادگار دوراني است كه سطح بدن انسان از مو پوشيده بود، اما در انسان امروزي تقريباً بي فايده است. حيوانات خز دار شبيه گربه و پرندگان از اين مكانيزم جهت تشكيل لايه ساكن هوا در اطراف پوستشان استفاده مي كنند.

[Author]

Replies