[حمید]

چرا غروب آفتاب پر رنگ تر از طلوع آن است؟
چرا غروب آفتاب پر رنگ تر از طلوع آن است؟

Topic

[حمید]

با تشکر از پاسخ مفید ارائه شده ، مواردی به شرح زیر نیز به ذهن بنده می رسد. پدیده پراکندگی نور یا Scattering به هنگام برخورد شعاع نوری به ذرات ریز از عوامل شکل دهی رنگ آن ذرات است. شدت نور پراکنده شده با طول موج نور و وزن یا ابعاد ذره در ارتباط است. هر گاه اندازه یک ذره در حد و اندازه طول موج یک شعاع نوری باشد، مولفه الکتریکی موج الکترومغناطیسی (نور) سبب القاء یک دیپل لحظه ای درون ذره شده و متعاقب آن دیپل جدید شروع به تشعشع با همان طول موج می کند منتها نه لزوماً در همان جهت اولیه بلکه در کلیه جهات اطراف ذره. در روابط زیر مولفه الکتریکی یک تک نور پلاریزه شده در جهت z با Ez نشان داده شده که در آن c سرعت نور و ? طول موج شعاع نوری است. P معرف دیپل القایی است و Es که حاصل دیفرانسیل مرتبه 2 دیپل در حال نوسان است نیز معرف موج الکترومغناطیسی پراکنده شده توسط ذره می باشد. از آنجا که شدت نور پراکنده شده با توان دوم مولفه الکتریکی و مغناطیسی موج در ارتباط است ، رابطه نهایی Is برای شدت نور پراکنده شده بدست می آید. همانطور که می بینید شدت شعاعهای پراکنده شده نوری توسط یک ذره با عکس توان چهارم طول موج آن بستگی دارد یعنی هر چه طول موج نور کمتر باشد با شدت بیشتری پراکنده می شود. از اینرو است که مولکولهای هوا که از نظر اندازه حائز شرایط لازم برای شکل گیری پدیده Scattering یا پراکندگی هستند نورهای تک رنگ کوتاهتر ( آبی تا نیلی) از طیف امواج الکترومغناطیسی مرئی را بیش از تک رنگهای دیگر پراکنده می کنند. در روابط فوق چنانچه چشم ناظر در موقعیتی واقع شده باشد که نورهای پراکنده شده با زاویه ? را براحتی مشاهده کند، نور آبی آسمان قابل مشاهده خواهد بود. در شرایط طلوع و غروب آفتاب این زاویه از نظر ناظر زمینی صفر شده و ما قادر به مشاهده طیف آبی پراکنده شده نخواهیم بود و در عوض طیف باقیمانده نور مرئی یعنی نارنجی تا قرمز با شدت بیشتری مشاهده می شوند. وجود ذرات اضافی در آسمان مانند ذرات ریز گرد و غبار یا دود که از نظر ابعاد با مولکولهای هوا متفاوتند سبب آثار پراکندگی اضافی در سیستم شده و به سبب آن در شهرها به جای رنگ آبی آسمان شاهد آسمان کم رنگ تر با گرایش به رنگ سفید هستیم. بر عکس در مناطقی که محتوای بخار آب هوا بیشتر است، به دلیل اندازه کوچکتر مولکول آب نسبت به هوا با شدت پراکندگی بیشتری از نور آبی مواجه خواهیم بود و آسمان پر رنگ تر بنظر می رسد. بحث تفاوت رنگ طلوع و غروب آفتاب هم به میزان بخار آب موجود در هوا در دو زمان مورد اشاره بر می گردد. به هنگام صبح به دلیل کاهش دمای هوا محتوای بخار آب بر اثر شکل گیری شبنم یا قطعات مه و ابر به حداقل ممکن می رسد ( قطرات ریز آب، نور سفید را پراکنده می کنند نه آبی و دلیل سفیدی رنگ ابرها نیز همین است) در نتیجه شعاعهای کوتاهتر طیف نوری کمتر پراکنده می شوند و در زاویه کوچک مشاهده طلوع به میزان بیشتری از دام مولکولهای هوا می گذرند، بنابراین نور طلوع درخشانتر و به نور سفید نزدیکتر است. به هنگام غروب به دلیل گرمای هوا محتوای بخار آب هوا بیشتر بوده و مقدار بیشتری از طیف نوری کوتاه یا آبی به دام مولکولهای هوا و آب می افتند در نتیجه رنگ نارنجی و قرمز نور مشخص تر می شود.

[سید محسن موسوی]

ba dar nazar gereftan sorate vazeie zamin,midanim ke hengame toloe nazer zaminy soraty be samte khorshid darad ke tebghe ghanoone doopler baese jabejaei be abi mishavad va hengame ghoroob sorate nazere zaminy dar jahate door shodan az manbae noor ia khorshid ast ke tebghe ghanoone doopler baese jabejaei be sorkh mishavad.cheshme ensan hassasiate bishtary be teifhaie nazdike ghermez darad baraie hamin khorshid dar ghorob por rangtar hes mishavad

[مدیر سایت]

لطفاً از الفبای فارسی استفاده کنید.

[Author]

Replies